Database CPU Kullanımı Sürekli Yüksek, Neyi İzlemeliyim?
Database CPU, bir veritabanı sunucusunun işlemcisi (CPU) üzerinde çalışan veritabanı işlemlerinin toplam işlem gücünü temsil eder. Bu, veritabanındaki sorguların, transaction’ların, indeks taramalarının ve veri işleme operasyonlarının CPU üzerindeki yükünü ifade eder.
Veritabanı yöneticilerinin en sık karşılaştığı uyarılardan biri: “CPU kullanımı yüksek”. Ancak bu uyarı, tek başına çok fazla şey ifade etmeyebilir. Yüksek CPU kullanımı her zaman bir problem midir? Ne zaman aksiyon alınmalı? Hangi metrikler ve ilişkiler göz önünde bulundurulmalı?
Bu yazımızda, veritabanı CPU tüketimini doğru yorumlamak ve kök nedenleri tespit edebilmek için izlemeniz gereken kritik noktaları inceliyoruz.
Database CPU Yüksekliği Gerçekten Bir Sorun mu?
İlk adım, yüksek CPU kullanımının sürekli mi yoksa geçici mi olduğunu analiz etmek gerekir. Yoğun sorgu saatlerinde kısa süreli artışlar normaldir. Ancak Database CPU’nun uzun süre %80-%90 seviyelerinde seyretmesi sistem stabilitesini riske atar ve zaman ilerledikçe aşağıda sıralanan problemleri ortaya çıkarır.
- Kullanıcı işlemleri yavaşlar
- Sorgu yanıt süreleri uzar
- Uygulama cevap verme süresi artar
- Yoğun CPU kullanımı, kilitlenme ve bekleme olaylarını artırabilir
- İşlemler birbirini beklerken sistem kitlenebilir
- Zaman aşımı (timeout) hataları yaratır
- Bellek taşmaları ve sistem çökmelerine sebep olabilir
- Yoğun yük altında veri bütünlüğü risk altına girer
- Yazma işlemleri tamamlanamadan kesilebilir
- Monitoring sistemlerinde sürekli alarm tetiklenir
- Ekipler alarm körlüğü yaşar ve yanlış pozitif alarmlar ile boğuşmak zorunda kalır
- Yüksek CPU kullanımı daha fazla enerji tüketir
- Donanım ömrünü kısaltır, sıcaklık sorunları yaratır
- DDoS gibi saldırılara karşı daha savunmasız hale gelir
- Zafiyetlerden faydalanan kötü niyetli kodlar daha kolay yayılabilir
İzlemeniz Gereken Temel Metrikler
Yüksek Database CPU uyarısının nedenini anlamak için aşağıdaki metriklere birlikte bakmak gerekir:
- Active Sessions: Kaç aktif oturum var? Hepsi CPU kullanıyor mu?
- Long-running Queries: Kaynak tüketen uzun süren sorgular hangileri?
- Buffer Cache Hit Ratio: CPU’yu yoran disk IO olabilir mi?
- Blocking Sessions: Kilitlenmeler yüzünden kaynak bekleyen işlemler var mı?
- Parallel Query Count: Aşırı paralelleşme CPU’yu gereksiz tüketiyor olabilir.
Bu metrikleri bağlantılı bir şekilde görebilmek, klasik monitoring araçlarının ötesine geçip observability yaklaşımı benimsemeyi gerektirir. Tam bu ihtiyaç için SolarWinds Database Observability çözümü devreye girmektedir!
Kök Neden Analizi Nasıl Yapılır?
Yüksek CPU’nun nedeni sadece bir sorgu değil, uygulama davranışı, planlama eksikliği ya da indeks kullanımındaki hatalar olabilir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
- Execution Plan Analizi: Sorgular beklenmeyen yollar izliyor mu?
- Index Kullanımı: Uygun indeksleme yapılmış mı?
- Auto-vacuum (özellikle PostgreSQL için) işlemleri düzgün çalışıyor mu?
- Connection Pool düzgün yapılandırılmış mı?
Tüm bu soruların doğru cevabını alabilmek için yola doğru çözümler ile çıkmak gerekir. SolarWinds Database Observability, kök neden analizini (RCA) hızlandırarak veritabanı sorunlarının kaynağını daha hızlı belirlemenize olanak tanır. Zaman eksenli izleme sayesinde belirli bir problemle ilişkili olayları tek ekranda görmenizi sağlar; örneğin, CPU kullanımındaki ani artışı, aynı anda çalışan yavaş bir sorguyla ilişkilendirerek sorunun kökenini netleştirir. Anomali tespiti, beklenmedik veri büyümeleri veya sıradışı I/O aktiviteleri gibi olağandışı durumları erken fark etmenize olanak tanırken, sorgu performansı analizi ise yüksek bekleme süresi yaratan veya kaynak tüketen sorguları tespit ederek optimizasyon fırsatları sunar. Ayrıca, bağımlılık analizi ve etki haritaları sayesinde veritabanının yalnızca kendisiyle sınırlı kalmayıp, uygulama katmanlarıyla olan ilişkisini de görselleştirir; bu sayede sistem genelinde daha kapsamlı ve hızlı kök neden analizleri yapılabilir.
Observability ile Fark Yaratan Yaklaşım
Database Observability çözümleri, sadece metrikleri göstermekle kalmaz; korelasyon kurmanıza, örüntüleri görmenize ve anormallikleri erkenden fark etmenize yardımcı olur.
Örneğin, CPU artışıyla eş zamanlı olarak I/O yükünün veya belirli bir sorgunun devreye girdiğini görsel olarak görebilirsiniz. Bu da daha hızlı ve doğru aksiyon almanızı sağlar.
Yüksek CPU kullanımı, veritabanınızda bir şeylerin yolunda gitmediğinin sinyali olabilir. Ama bu sinyali anlamlandırmak için bağlamsal bir bakış açısına ve doğru araçlara ihtiyacınız var.
Metrikleri yalnız değil, bir bütün olarak değerlendirin. Veritabanınızı “hissetmek” için Observability’i gündeminize alın.
Bu postu sosyal medyada paylaşın!
Detaylı bilgi için bizimle iletişime geçin!
