Low-Code Tabanlı Süreç Dijitalleştirme için Mimari Öneriler!
Süreç Dijitalleştirme Nedir?
Süreç dijitalleştirme, manuel yürütülen iş süreçlerinin dijital teknolojilerle otomatize edilmesi anlamına gelir. Bu dönüşüm sayesinde şirketler;
- Veriye dayalı kararlar alabilir
- Süreçlerini daha hızlı, şeffaf ve hatasız şekilde yürütebilir
- Maliyetleri düşürebilir
- Ölçeklenebilir bir altyapı oluşturabilir
Dijitalleşme sadece bir yazılım alımından ibaret değildir; süreçlerin yeniden tasarlandığı ve uçtan uca optimize edildiği bir dönüşüm projesidir.
Low-Code Nedir? Nasıl Bir Fark Yaratır?
Low-code platformlar, az kod yazarak (hatta bazen hiç yazmadan) uygulama geliştirmeye olanak tanıyan sürükle-bırak (drag-n-drop) teknolojisi ile çalışan araçlardır. Süreç dijitalleştirme için ideal bir altyapı sunar, çünkü:
- IT bağımlılığını azaltır: İş birimleri, teknik uzmanlığa gerek duymadan kendi süreçlerini geliştirebilir.
- Çevik dönüşüm sağlar: Uygulamalar aylar değil, günler içinde hayata geçirilebilir.
- Kurum içi adaptasyonu kolaylaştırır: Süreç sahipleri uygulamanın tasarımına doğrudan katkı verebilir.
- Bakım ve güncelleme kolaydır: Değişen ihtiyaçlara hızlı adapte olunabilir.
- Yatırım maliyeti düşüktür: Geliştirme ve uygulama maliyetleri geleneksel yazılım projelerine göre çok daha düşüktür.
Süreç Dijitalleştirme için Mimari Öneriler
Geleneksel yazılımların esneklik ve hız konusunda yetersiz kaldığı noktada, süreç dijitalleştirme ihtiyaçlarına cevap veren en etkili yaklaşımlardan biri low-code platformlardır. Ancak bu platformların kurum genelinde sürdürülebilir, güvenli ve entegre şekilde çalışabilmesi için doğru bir mimari kurgunun oluşturulması kritik önem taşır. Manuel süreçlerin sadece dijital ortama taşınması değil; güvenli, sürdürülebilir ve esnek şekilde yönetilebilmesi için mimari altyapının (entegrasyon, veri yönetimi, güvenlik, erişim kontrolleri vb.) doğru kurgulanması gerekir.
Aşağıda, low-code tabanlı süreç dijitalleştirme projeleri için önerilen mimari yapı taşlarını ve en iyi uygulama prensiplerini bulabilirsiniz.
1. Katmanlı Mimari Yaklaşımı (Layered Architecture)
Amaç: Uygulamayı daha sürdürülebilir, esnek ve güvenli hale getirmek.
Katmanlar:
- Kullanıcı Arayüzü (UI Layer): Web ve mobil erişim için responsive tasarlanmış low-code ekranları.
- İş Süreci Katmanı (Business Logic Layer): Süreç modelleri, onay akışları, SLA kontrolü gibi kurallar burada tanımlanır.
- Servis/Entegrasyon Katmanı: ERP, CRM, LDAP, e-imza, dış API sistemleriyle entegrasyon burada gerçekleştirilir.
- Veri Katmanı: Hem low-code platformun kendi veritabanı hem de harici kaynaklardan (SQL, SAP, Oracle, Excel, REST API) gelen veri yönetilir.
2. Orkestrasyon & Entegrasyon Mimarisi
Amaç: ERP gibi çekirdek sistemlerin üzerine yeni modüller eklemek yerine, bu sistemlerle entegre çalışan çevik çözümler üretmek.
- Middleware (örn. ESB veya API Gateway) kullanımı önerilir. Low-code uygulamalar, bu ara katman aracılığıyla ERP/CRM gibi sistemlerle konuşur.
- REST/SOAP API tabanlı iletişim sağlanmalı. Eğer sistem API desteklemiyorsa, RPA ya da veri transferi üzerinden çözümler düşünülebilir.
- Webhook veya event-driven mimari sayesinde olaylara tepki veren tetikleyiciler oluşturulabilir (örneğin ERP’de stok azaldığında low-code app üzerinden otomatik talep oluşturulması gibi).
3. Modüler ve Mikroservis Benzeri Yaklaşım
Amaç: Tek bir dev uygulama yerine küçük, birbirinden bağımsız, yeniden kullanılabilir modüller oluşturmak.
- Her süreç (örneğin satın alma, izin, bakım talebi) bağımsız bir uygulama olarak düşünülmeli.
- Bu modüller tek bir portaldan erişilebilir hale getirilir (örn. “Dijital İşlem Merkezi”).
- Uygulamalar ortak bir kullanıcı yönetimi ve rol tabanlı erişim kontrolü (RBAC) sistemine bağlanmalı.
4. Güvenlik & Kimlik Yönetimi
Öneriler:
- Kurumsal kimlik doğrulama (SSO, Active Directory, LDAP) entegrasyonu yapılmalı.
- Rollere dayalı erişim kontrolü zorunlu hale getirilmeli.
- Tüm veri alışverişleri TLS/SSL ile şifrelenmeli.
- Denetim log’ları ve versiyon kontrolü aktif olmalı.
5. Geliştirme ve Yayın Mimarisi (DevOps Uyumlu)
- Low-code platformların sunduğu versiyonlama, test ortamı, staging-live ayrımı gibi özellikler aktif kullanılmalı.
- CI/CD süreci mümkünse entegre edilmeli. Özellikle hibrit geliştirme (low-code + custom code) yapılacaksa bu şarttır.
- Uygulama içi test senaryoları, otomatik validasyonlar ve rollback imkanı olmalıdır.
Mimariyi Şekillendiren Sorular (Analiz Aşaması)
Mimariyi daha özelleştirmek için şu sorulara net yanıtlar gerekir:
- ERP sistemi nedir? (SAP, Logo, Oracle, Dynamics?)
- Süreçlerin çoğu manuel mi, kısmen dijital mi?
- Kurumda low-code kullanım kültürü var mı?
- Süreçlerde dış paydaş (tedarikçi, müşteri) var mı?
- Mobil kullanım ihtiyacı ne düzeyde?
- Bilgi güvenliği regülasyonları var mı? (KVKK, ISO 27001, vb.)
Örnek Mimariler
Senaryo 1: SAP ile entegre bakım süreci
- SAP → Talep verisi
- Low-code → Onay süreci, iş emri oluşturma, mobil bildirim
- SAP ← İş emri sonuç verisi
Senaryo 2: Satın alma ön talep süreci
- Kullanıcı low-code arayüzünden talep girer
- Low-code → Onay akışı çalışır → PDF oluşturulur
- ERP’ye otomatik talep girilir → ERP’den durum güncellemeleri alınır
Özetle: doğru platform + doğru süreç + doğru mimari + doğru ekip iş birliği = başarılı dijital dönüşüm formülünü uygulamak gerekir.
Başarılı bir süreç dijitalleştirme için sadece teknolojik araçlar değil, aynı zamanda stratejik bir yaklaşım da gereklidir. Dijitalleştirilmek istenen süreçlerin iyi analiz edilip haritalanması, kullanıcı ihtiyaçlarına göre önceliklendirilmesi ve mevcut sistemlerle entegre çalışabilecek şekilde kurgulanması büyük önem taşır. Uygulamaların sürdürülebilir, güvenli ve esnek olabilmesi için doğru bir mimari yapı oluşturulmalı; iş birimleriyle yakın iş birliği içinde çalışılmalı; güvenlik, yetkilendirme ve versiyon yönetimi gibi konular titizlikle ele alınmalıdır. Bu unsurlar bir araya geldiğinde, low-code platformlar dijital dönüşümün güçlü bir itici gücüne dönüşebilir.
Excel, word, kağıt üzerinde ya da telefon ile yönettiğiniz manuel süreçleriniz mi var? Bu süreçleri kendinize ait dijital bir platforma mı taşımanız gerekiyor? Formu doldurun, tüm sürecinizi birlikte dijitale dökelim!